Verslag 3voor12: Paradisodebat 2025

Op maandag 1 september 2025 vond het Paradisodebat weer plaats met als thema: Under Pressure.

Inzet van het debat tussen politici en de cultuursector: kunst en cultuur staan onder maatschappelijke en politieke druk, zeker als het over gevoelige onderwerpen als de genocide in Gaza gaat. ‘Paradiso heeft te maken met spandoeken die hier ’s nachts tegen het gebouw gehangen worden, graffiti op het gebouw, dreigementen met name bij onze receptie.’

3 voor 12 schreef een verslag  over het Paradisodebat dat afgelopen maandag heeft plaatsgevonden.

Jeroen Bartelse benadrukt de druk op de artistieke vrijheid in Nederland. ‘Op zonovergoten festivalterreinen lijkt de vrijheid groot. Deze zomer waren er volop tirades, soms met gejoel, vaak ook met bijval. Maar achter dat decor zien we de druk toenemen. De stem op de flanken verhardt, is agressiever en krijgt veel media-aandacht. Steeds vaker zijn politie en beveiligers nodig om een tentoonstelling of voorstelling door te laten gaan.’

Schrijver Karin Amatmoekrim brengt een onverwachte wending. Niet de beperkingen, maar juist de vrijheid die onvoldoende benut wordt, wil zij aankaarten. ‘Ik wil het hebben over de vrijheid die volgens mij niet onder druk staat, maar die desalniettemin niet genoeg genomen wordt,’ zegt ze. ‘De vrijheid om een moreel oordeel te durven vellen. De vrijheid om ideologisch leiding te nemen en voorbij te gaan aan politieke banden of loyaliteiten. Die vrijheid wordt mijns inziens wel genomen door kunstenaars, maar niet genoeg door politici.’

Volt-leider Laurens Dassen pleit daarom voor structurele stabiliteit, en dat is uiteraard ook een geldkwestie. ‘(…) wij zeggen daarom: zorg dat er een cultuurnorm komt van 0,7 procent van het bbp. Dan is er altijd stabiele financiering, en kunnen we veel meer investeren in de kunst- en cultuursector.’ D66’s Ilana Rooderkerk sluit zich hierbij aan.