Het einde van gratis festivals?

Gratis festivals horen bij de Nederlandse evenementencultuur. Tenminste, zo zullen velen het ervaren. Toch zijn gratis evenementen anno 2023 geen vanzelfsprekendheid meer.

Gestegen productiekosten, veranderende vergunningseisen, veranderd publiek: aan alle kanten staan evenementen onder druk. Met meerdere grote gratis festivals die gaan stoppen of besluiten entree te heffen, doemt de vraag op of gratis festivals nog wel van deze tijd zijn.

Enkele jaren geleden werd al voorspeld dat er een kaalslag zou gaan plaatsvinden in het drukke Nederlandse festivalklimaat. Niemand had echter voorzien dat het instituten zouden zijn als bijvoorbeeld een Parkpop dat na vier decennia stopt om zichzelf te heroverwegen. Na de veertigste editie bleef het festival achter met een schuld van tonnen.

“We hebben heel lang de tekorten gepakt en MOJO (sinds 2018 organisator van het gratis festival – red.) deed dat ook”, zo stelt Guus Dutrieux van organisator Ducos Productions. “Maar dat houdt natuurlijk wel een keer op.”

Dutrieux gaf in een interview met AD aan dat het festival al langere tijd ‘bedragen met vijf nullen’ in het rood schreef en dat het huidige klimaat niet helpt. “De huidige economie is niet fijn, daar heeft iedereen last van. Prijzen stijgen, personeel is niet te vinden, materiaal is schaars…”

Niet meer gratis

Exact om de door Parkpop genoemde redenen heeft Ribs & Blues in Raalte besloten om vanaf dit jaar, de 25ste editie, entree te gaan heffen voor het voorheen gratis evenement. Al is het met 10 euro voor een dagkaart en 25 euro voor een weekend-passe-partout nog bescheiden. “Ook wij hebben nu te maken met fors gestegen prijzen bij alle leveranciers en oplopende gages voor artiesten na de coronatijd. De regen met Pinksteren 2022 zorgde voor een financiële tegenvaller. Maar ook het veiligheidsaspect op ons festival is een belangrijk argument”, legt Ton Groot Beumer van Ribs & Blues uit. “We hebben het lang kunnen volhouden maar zonder entreeheffing zetten we de toekomst van ons mooie festival op het spel en dat mag niet gebeuren.”

Ribs & Blues is niet het enige festival dat deze beslissing genomen heeft. Zo hanteert Werfpop in Leiden sinds 2022 een entreebedrag om de gestegen kosten (onder meer voor de door de gemeente verplichte ECO-bekers) te dekken.