24 november 2023

Cultuursector geschokt na winst PVV: ‘Houden rekening met gitzwart scenario’

De cultuursector maakt zich zorgen over de forse winst van de PVV bij de Tweede Kamerverkiezingen. De partij van Geert Wilders vindt dat cultuursubsidies moeten worden afgeschaft. Dat kan grote gevolgen hebben voor kunstinstellingen en de publieke omroep.

“We moeten rekening houden met een gitzwart scenario”, zegt Peter van den Bunder van de Kunstenbond, de vakbond van de culturele sector, tegen NU.nl. “Als de subsidies in de cultuursector wegvallen, dan zijn veel banen in gevaar. Daarnaast wordt cultuur niet meer voor iedereen bereikbaar.”

Veel organisaties krijgen het budget niet rond met alleen de kaartverkoop. “Kijk bijvoorbeeld naar musea. Kunstwerken bewaren en tentoonstellen kost enorm veel geld”, vertelt Van den Bunder. “Hetzelfde geldt voor concerten. Als je de vijfde van Beethoven wil spelen, dan heb je honderd musici nodig.”

Volgens de belangenbehartiger komt bij het uitblijven van subsidies de rekening bij de burger terecht. “Alleen de ‘elite’ zou dan nog kunnen genieten van bijvoorbeeld een concert. In dit scenario is 1.000 euro voor een concertkaartje namelijk niet ondenkbaar.”

Ook de banen in de cultuursector komen volgens Van den Bunder onder druk te staan. “Het gaat om een sector die het al erg zwaar had tijdens de pandemie. Net nu iedereen aan het opkrabbelen is, komt deze uitslag. We moeten rekening houden met een sloop van de gehele sector.”

Ook Natascha Hanegraaf van Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) maakt zich zorgen over het mogelijke nieuwe beleid. “Cultuur is een belangrijke verbindende factor in de samenleving. Het is waardevol voor de ontwikkeling van jongeren, maar bijvoorbeeld ook voor eenzame ouderen. We kijken dan ook met grote zorgen naar de toekomst.”

LKCA houdt zich door middel van subsidies onder meer bezig met cultuuronderwijs op scholen. “Jongeren komen daarbij in contact met bijvoorbeeld muziek en musea, iets wat niet zomaar voor iedereen mogelijk is”, zegt Hanegraaf.

Toch wil de organisatie niet gelijk in doemscenario’s denken. “Het is nu nog niet aan de orde. Wij willen de toegevoegde waarde van cultuur laten zien, juist op dit soort momenten.”

Wilders wil van de publieke omroep af 

Het is inderdaad nog maar de vraag of de partij van Wilders daadwerkelijk gaat regeren. Voor een meerderheid in de Tweede Kamer moeten andere partijen willen samenwerken met de PVV. En als de PVV inderdaad gaat regeren, wil dat niet zeggen dat het kabinet deze programmapunten ook echt doorvoert.

Wilders heeft zich ook negatief uitgelaten over de publieke omroep. Als het aan hem ligt, verdwijnt de hele organisatie, vertelde hij vorige week bij Vandaag Inside.

De NPO speelt naar eigen zeggen een “onmisbare rol” in de samenleving. “Een sterke, van politiek en commercie onafhankelijke publieke omroep is essentieel in een democratische rechtsstaat”, zegt NPO-voorzitter Frederieke Leeflang.

“Meer dan 83 procent van de Nederlanders kijkt en luistert wekelijks naar de programma’s op onze zenders en digitale platforms. Wij zullen er alles aan doen om onze rol als publieke media te waarborgen.”